Erkan DURAN: Ekim 2010

BIOS (Basic Input Output System)

Anakartın ve anakarta bağlı diğer donanımların özelliklerini ve çalışma parametrelerini belirleyen ROM üzerindeki yazılımdır.

Donanımların arasında bağ kurarak çalışmasına olanak tanır.
Donanımların çalışma parametrelerini ve adreslerini belirler ve işletim sistemine sunar.
ROM üzerindedir ve kalıcıdır.
PC’nin her açılışında devreye girerek donanımları test eder. Hata algıladığında kullanıcıya bildirir.

CMOS (Complimentary Metal Oxide Semiconductor)

BIOS bir yazılımdır ve ROM üzerindedir. ROM, okunabilir olduğu için BIOS üzerinde yapılan değişiklikler CMOS denilen bellekte tutulur. CMOS, pil ile beslenir ve BIOS ayarlarını saklar.

BIOS’un Çalışması

Bilgisayarın güç düğmesine basıldığında işletim sistemi çalıştırılmaya başlanmadan önce BIOS donanımları test eder.

Ekran kartının çalışıp çalışmadığı, kullandığı bellek tipi ve yongaseti
RAM testi ve miktarı
IDE / SATA sürücülerinin tespiti
Klavye tespiti
Anakarttaki onboard kartlar/takılı kartlar vb

Eğer BIOS hata algılarsa, bunu kullanıcıya sesli/yazılı olarak bildirir. En sık karşılaşılan; ekran kartı veya RAM problemlerindeki sesli uyarıdır.

Açılış esnasında BIOS bazı bilgileri kullanıcıya bildirir.

Ekran kartı bilgileri
İşlemci bilgileri
IDE/SATA konektörlerine bağlı aygıtlar (HDD, DVD-CD Sürücüleri)
RAM miktarı ve tipi
BIOS modeli ve tarihi
Anakart modeli-chipseti

BIOS, açılışta ilk olarak hangi sürücüden sistemin açılacağına bakarak, o aygıttan sistemi açmaya çalışır (Boot Sequence). Eğer ilk aygıtta geçerli bir açılış sistemi yoksa sırasıyla sonraki aygıtlardan sistemi açmaya çalışır.

Standart CMOS Setup

IDE aygıtları tanıtma ve çalışma parametrelerini ayarlama
Saat/tarihi ayarlama
Hata kontrol denetimini belirleme (Halt On)
Disket sürücünün tipi
Algılanan bellek miktarı vb

Advanced BIOS Features Setup

First/Second/Third Boot Device (Boot Sequence): Sistemin hangi aygıtlardan sırayla açılmaya çalışılacağı.
Boot Other Device: Boot edilebilir bir aygıt bulunamazsa, boot edilebilir diğer aygıtlara bakılıp bakılmayacağı.
Boot Up Numlock Status: Açılışta NumLock tuşunun açılıp açılmayacağı.
Password Check/Security Option: Kullanıcı şifrelerinin nerede sorgulanacağı (BIOS’a giriş/PC’nin açılışı)
Init Display First: Ekran kartının hangi slotta yer aldığı, ilk olarak hangi slota bakılacağı (AGP /PCI)

Integrated Peripherals

Genel olarak anakart üstündeki birimleri açmak/kapatmak veya çalışma adreslerini belirlemek için kullanılan BIOS menüsü.

On Chip Primary IDE / On Chip Secondary IDE
USB Controller / USB Keyborad Support /USB Mouse Support
Onboard LAN / Onboard Serial Port / Onboard Parallel Port
Game Port Adress / Onboard Audio

Power Management Setup

Genel olarak bilgisayarın açılışı ile ilgili seçeneklerin belirlendiği BIOS menüsü.

ModemRingOn / WakeOnLan
Resume by Alarm
Power On By Mouse / Power On By Keyboard
Automatic Power Up / AC Loss PC Restart

PC Health Status/Hardware Monitor

Bilgisayardaki fanların dönüş hızı, fan uyarısı, işlemci sıcaklığı, işlemci voltajı gibi PC’nin durumunun izlendiği bölüm. Belirlenen bir sıcaklığa geldiğinde sistemin uyarı vermesi için ve/veya kapanması için kullanılan seçenekler.